Veroorzaakt een hernia jouw rugpijn?
Wat is een discus?
Tussen de wervels van de wervelkolom bevindt zich een discus of tussenwervelschijf. Deze schijven fungeren als een schokdemper. Stel je voor dat je op en neer springt. Wat zou er met de opeenstapeling van wervels gebeuren zonder de demping en ondersteuning van deze tussenwervelschijven? Roteer nu je rug van links naar rechts. Ook hier kan u zich wellicht visualiseren hoe deze tussenwervelschijven meegeven in de beweging. Zonder deze discus zou de rug niet kunnen functioneren.
Een discus bestaat u de annulus fibrosus (een taaie buitenlaag) en een nucleus pulposus (een zachte gelatine-achtige kern). Wanneer er scheurtjes komen in de buitenste laag van de schijf, kan de gel-achtige massa in de kern beginnen naar buiten te duwen. Tal van factoren kunnen er toe leiden dat een schijf begint uit te puilen.
Deze uitpuiling kan druk geven op de spinale zenuw en zo heel wat klachten veroorzaken zoals ernstige pijn, uitval van de zenuw, spierfunctieverlies, uitstralingspijn, een ‘doof’ gevoel etc. De pijn kan mild zijn, maar ook zo ernstig dat de patiënt zich slechts op handen en voeten kan voortbewegen.
Wat is een hernia?
Een hernia duidt op een gescheurde tussenwervelschijf in de ruggengraat. De correcte benaming is discushernia of hernia discalis. Hernia betekent immers breuk in het Latijn, discus betekent schijf.
Bij een discushernia scheurt de buitenste vezelige ring van de tussenwervelschijf of annulus fibrosus en puilt de zachte kern of nucleus pulposus eruit. De meeste hernia’s ontstaan in de onderrug, maar ze komen ook voor in de nek.
Symptomen van een discus hernia
Pijn in de benen (ook wel ischias genoemd) is het meest voorkomende symptoom geassocieerd met een hernia in de lumbale wervelkolom. Ongeveer 90% van de hernia’s treden op L4-L5 en L5-S1, waardoor pijn in de L5 of S1 zenuw uitstraalt langs de heupzenuw. Symptomen van een hernia op deze plaatsen worden hieronder beschreven:
1/Een hernia in het lumbale segment L4-L5 veroorzaakt meestal L5 zenuwinklemming. Naast ischias pijn, kan dit type hernia leiden tot zwakheid bij het heffen van de grote teen en eventueel in de enkel, ook bekend als sleepvoet. Gevoelloosheid en pijn kan worden gevoeld bovenop de voet.
2/Een hernia in het lumbale segment L5-S1 veroorzaakt meestal S1 zenuwinklemming. Naast ischias, kan dit type hernia leiden tot zwakheid bij het staan op de tenen. Gevoelloosheid en pijn kan uitstralen naar beneden in de zool van de voet en de buitenkant van de voet.
Oorzaken van een discus hernia
1.Slijtage van de wervelkolom
Pijn van een hernia is vaak het gevolg van de dagelijkse slijtage van de wervelkolom. Deze term wordt ook wel discusdegeneratie genoemd. Onze rug helpt ons gewicht te dragen en te verdelen en de tussenwervelschijven absorberen de dagelijkse schokken die de rug ondergaat bij het stappen, draaien, buigen etc. Omdat deze schijven zo hard werken kunnen zij over de tijd overbelast geraken.
De vezelige annulus (de taaie buitenlaag van de schijf) kan beginnen verzwakken waardoor de nucleus pulposus (de binnenlaag) de kans krijgt om naar buiten te drukken waardoor een effectieve uitstulping of hernia ontstaat.
2.Blessure
Een hernia kan ook veroorzaakt worden door een blessure. Een discus kan uitgepuild geraken bij extreme krachten zoals bvb een auto-ongeluk en plotselinge, schokkende bewegingen die te veel druk zetten op de schijf, waardoor deze hevig kunnen uitpuilen.
Verder kan de discus ook zwaar uitpuilen bij het heffen van een zwaar voorwerp (vb squatten) of door verkeerd te draaien. Een extreme rotatie kan een scheur in de buitenste vezels veroorzaken waardoor de gelachtige massa naar buiten kan beginnen puilen.
3.Een combinatie van slijtage en trauma
Het kan zijn dat een tussenwervelschijf zo verzwakt is dat een kleine niet-traumatisch gebeurtenis reeds een hernia kan veroorzaken. Zo kan niezen bij mensen met een zwaar verzwakte tussenwervelschijf reeds leiden tot een hernia. Niezen geeft door een sterke contractie van de middenrifspier die een plotse kracht genereert die terecht komt op de tussenwervelschijf die zo een schijf kan doen uitpuilen.
4 stadia van discushernia
Een discushernia komt in vier gradaties voor. De laatste vorm, sequestratie, is hierbij de ergste.
1.Discusdegeneratie:
tijdens deze fase verzwakt de nucleus pulposus door chemische veranderingen die plaatsvinden met de leeftijd. In deze fase is er nog geen sprake van bulging (uitpuiling). Enkel begint de discus uit te drogen en is minder bekwaam om schokken te absorberen.
2.prolaps
Dit is eigenlijk een voorstadium van een hernia. De vezelige ring puilt een beetje uit op één plaats doordat de gelachtige kern ertegen duwt, maar is nog uit één stuk. Ook zo’n uitpuiling doet al pijn wanneer ze tegen een zenuw duwt.
3. Extrusie
Bij extrusie is de vezelige ring doorgescheurd en een deel van de zachte kern is door die scheur naar buiten gekomen.
4. Sequestratie
In de ergste gradatie komt een deel van de gelachtige kern buiten de tussenwervelschijf en liggen er losgescheurde stukjes verspreid in het ruggenmergkanaal.
Kan osteopathie helpen bij hernia klachten?
Een studie toont aan dat 90 procent van de patiënten met een discus hernia verbetering ondervindt bij een manipulatieve behandeling (1). Deze resultaten zijn bemoedigend.
Het is echter een misvatting dat een osteopathische manipulatie de discus zou “repareren”. Een gescheurde discus zal immers niet meer herstellen.
Wel controleert en behandelt de osteopaat de gewrichten die een mechanische relatie hebben met de herniazone om zo de mechanische druk op de hernia zone te verlichten. Aanvullend worden zachte tractie technieken gebruikt waarbij het getroffen gebied in de wervelkolom ‘gerokken’ wordt.
Deze technieken kunnen de discusuitpuiling dermate verminderen dat de druk op de zenuw wordt weggenomen. Deze behandeling kan de ontsteking van de zenuwwortel en daarmee geassocieerde pijn en ontsteking in het been doen verdwijnen. In vele gevallen krijgen we de patiënt zover dat men na een paar sessies terug kan functioneren.
Het kan echter gebeuren dat de bulging te fors aanwezig is met overmatige druk op de zenuw. In dit geval zal uw osteopaat een afspraak adviseren bij een neurochirurg voor een klassieke interventie met infiltraties en/of een chirurgisch verwijderen van de bulging.
Een chirurgische ingreep blijft echter een laatste optie. Het is dan ook aangeraden om met hernia klachten eerst een osteopaat te raadplegen vooraleer een operatief verwijderen te overwegen.
Referentie (1):
Lee, Serafin. Outcomes of acute and chronic patients with magnetic resonance imaging-confirmed symptomatic lumbar disc herniation receiving high-velocity, low-amplitude spinal manipulation therapy: a prospective observational cohort study with one year follow-up. Journal of Manipulative and Physiologic Therapeutics 2014. doi 10.1016/j.jmpt.2013.12.011. http://www.jmptonline.org/article/S0161-4754(14)00034-7/abstract